Rede von Linda Heitmann 25 Jahre Europäische Charta der Regional- oder Minderheitensprachen
Linda Heitmann (BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN):
Fru Präsidentsche! Moin, leve Kollegen un Besöökers op de Tribüün! Ik segg toeerst mal hartlichen Glückwunsch! Glückwunsch to de EU-Charta för de Regionool- un Minnerheitenspraken to’n 25. Geburtsdag!
(Beifall beim BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN, bei der SPD und der FDP sowie bei Abgeordneten der CDU/CSU und des Abg. Stefan Seidler [fraktionslos])
De Charta hett en klore Opgaav: Regional- un Minnerheitenspraken in de Europäische Union schüllt wi plegen un wiedervermiddeln.
(Tabea Rößner [BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN]: Dat maakt wi!)
Un en Fraag, de man sik denn wull stellen mutt: Gifft dat denn nu ok wat to fiern to’on 25. Geburtsdag?
De Charta verplicht all de Verdragsstaaten, Minnerheitenspraken düchtig to unnerstütten un to’n Gebruuk to bringen – se schüllt nich nur bi en poor Lüüd to Huus snackt warrn, sünnern düchtig ok in de Scholen, in de Administratschoon vun den Staat un in de Medien.
(Dr. Kirsten Kappert-Gonther [BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN]: So is dat goot!)
Un: Jo, en poor Erfolgen gifft dat, siet de Charta opsett weer: En Radiosenner in Nordirland kann op irische Spraak sennen. In Norwegen köönt de Lüüd in de Krankenhusen ok in Sami snacken.
(Filiz Polat [BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN]: Ach, hör up!)
In meen Biographie köönt se lesen: Ik heff as Studentin ok in Cork in Irland studeert. Dort kunnen wi Uttuuschstudeerenden an de Uni för een Semester ok Irisch lehren.
(Beifall beim BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN sowie bei Abgeordneten der SPD, der CDU/CSU und der FDP)
In de Scholen in Irland is dat Lehren vun Irisch Plicht för all Schöler un Schölerschen. Medien, Schiller an de Straat un in de Administratschoon sünd heel op Irisch in enige Gegenden in den middelsten Westen vun Irland. Wo is dat in’n Vergliek dormit mit dat Nedderdüütsch? Köönt de Lüüd hier an de Uni ok Kursen besöken för Plattdütsch? Wat lehrt de Lütten in de School op Plattdüütsch?
Wi hebbt hier vandaag de Utspraak över en Regionalspraak, de in’n Noorden un Noordwesten vun de Bunnesrepublik lange Tiet vun bannig vele Lüüd snackt warrt. Wo steiht dat vundaag um de plattdüütsche Spraak? Ik mutt seggen: lang nich so goot as um’t Irische!
Ik stah hier vundaag un snack för mien Fraktschoon, denn ik hebb de Sprak in mien norddüütsche Heimat lehrt to verstahn, un ik heff mal Theater speelt as lütte Deern op Platt. Un dormit bün ik schoon de Eenzige vun 118 gröne Afordnete, de hier an düssen Dag snacken will.
(Heiterkeit bei Abgeordneten des BÜNDNISSES 90/DIE GRÜNEN, der SPD, der CDU/CSU und der FDP – Zurufe vom BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN)
Vele hier kennt dat Ohnsorg-Theater in Hamborg, wo se Theater op Platt alltiet kieken köönt. Dat Ohnsorg kennt de mehrsten ok, wenn se nich ut Noorddüütschland sünd – tominnst vun’n Namen.
In de Grundschool in Hamborg lehrt de Lütten in elkeen Generatschoon dat Leed „An de Eck steiht ’n Jung mit ’n Tüdelband“ un „Ik heff mal ’n Hamborger Veermaster sehn“.
(Lebhafter Beifall beim BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN – Beifall bei der SPD, der CDU/CSU und der FDP sowie des Abg. Joachim Wundrak [AfD])
Aver dat weer’t denn ok meist mit Plattdüütsch an de School. Mehr Plattdüütsch hören un snacken in’n Alldag kümmt in Hamborg tomeist nich vör.
De NDR is in’n Noorden Vörrieder, wenn wi uns ankieken doot, wo de Pleeg vun Plattdüütsch in Noorddüütschland nipp un nau utsehn kunn: Elkeen Dag in de Week um halvig teihn warrt de Narichten op Platt senndt in NDR Radio. Un Sünndag warrt en hele Stünn op Platt snackt un sungen. Un all twee Weken kümmt en Höörspeel op Platt. Över’n Internetoptritt vun’n Noorddüütschen Rundfunk köönt se jümmers Videos un Podcasts op Platt „downlooden“. Ehrlich seggt: Ik finn, dat is nich noog!
(Beifall bei Abgeordneten des BÜNDNISSES 90/DIE GRÜNEN)
In den lesten Sommer weren in Hamborg na Corona to’n eersten Maal wedder de Plattdüütsch-Dag dörchföhrt: Se köönt Rothuusföhrungen maken op Platt, Se köönt Lesungen up Platt besöken un Theater, un uns Parlamentskring hett en Börgerspreekstünn op Platt maakt den Dag.
(Beifall bei Abgeordneten des BÜNDNISSES 90/DIE GRÜNEN)
Wi hebbt vele Lüüd in all de Veranstaltens in Hamborg hatt un en tweten Dag harr ok noch locker füll warrn kunnt mit de velen Börgers, de Plattdüütsch hören, klönen, proten un snacken wüllt.
(Heiterkeit bei Abgeordneten des BÜNDNISSES 90/DIE GRÜNEN und der SPD)
Un een „Feedback“, dat wi över den Plattdüütsch-Dag vun de Lüüd kregen hebbt: Se wüllt mehr Alldagsprogramm ok op Platt! Nich nur een Stünd an’n Sünndag in’t Radio, wo denn ok meist ole plattdüütsche Leder speelt warrt. Öfters mal ok twüschen de normalen Leder Bidragen un Narichten to aktuelle Themen op Platt. So dat dat en beten mehr to’n Alldag hören deit, wenn de Lüüd in’n Noorden Radio höört oder ok den Feernseher anmaakt.
(Beifall beim BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN und bei der SPD sowie bei Abgeordneten der CDU/CSU und der FDP)
Dorför mööt wi noch wat doon! As Düütscher Bunnesdag hebbt wi dat hinkregen, hier nu endlich en Utspraak op Platt to föhren, en Stück Platt in’t Alldag is dat. Aver ok de Utspraak, de wi hier jüst föhrt, de hett toeerst een Thema: de Spraak sülvst. Wenn hier mal en Utspraak weer op Platt to Innenpolitik oder to soziale Themen oder Klimapolitik, denn hebbt wi en goden Anstoß för de plattdüütsche Spraak in’n Alldag in Düütschland geven.
(Beifall beim BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN sowie bei Abgeordneten der SPD und der FDP)
As de Parlamentskring Plattdüütsch wüllt wi ji op de Poten treden bit to’n Umfallen, dormit wi dat hinkriegen doot. Dormit Plattdüütsch en lebennig Spraak blifft un ok hier in’t Parlament faken mal en Platz hett. Bit dorhin segg ik in Irisch „Slán abhaile“ un op Platt „Op Weddersehn“!
Dank för de Uutspraak, de kloor maken kunn: Wi hebbt noch veel to doon. Man wi köönt den Geburtsdag vun de EU-Charta ok fiern!
Danke. – Und danke auch an den Stenografischen Dienst.
(Beifall beim BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN, bei der SPD, der CDU/CSU und der FDP sowie bei Abgeordneten der LINKEN und des Abg. Stefan Seidler [fraktionslos])
Vizepräsidentin Aydan Özoğuz:
Nächster Redner ist für die AfD-Fraktion Dr. Götz Frömming.
(Beifall bei der AfD)